Yaklaşık bir yıl önce Amasra'daki tarihi Bedesten'de yapılan kazı çalışmaları sırasında M.S. 2. yüzyıla ait olduğu düşünülen eşsiz bir eser gün yüzüne çıkarıldı. 'Su Perisi' olarak adlandırılan bu güzel kadın heykelinin hem 'Aprodithe' hem de 'Nymphe' özellikleri taşıdığı belirlendi. Biz de geçtiğimiz hafta sonu 'Su Perisi' ile tanışmak için heykelin sergilendiği Amasra Müzesi'nin yolunu tuttuk.
Amasra ilçe merkezinin batı girişinde yer alan Amasra Müzesi çok sayıda görkemli ve eşsiz esere ev sahipliği yapan tarihi bir mekan. Müzenin bahçesine açılan girişteki demir kapıdan içeriye doğru ilk adımınızı attığınızda sanki günümüzden binlerce yıl öncesine doğru bir yolculuğa çıkıyorsunuz. Müzenin bahçesinde sizi ilk olarak sıra sıra dizilmiş, birbirinden farklı dönemlere ait çok sayıda eser karşılıyor. Tarihi müze binasının girişine doğru yöneldiğinizde bir anda bunaltıcı havanın etkisinden kurtulup bir söğüt ağacının gölgesinde serinlemeye başlıyorsunuz. Taptaze açmış pembe çiçekleri ile müzenin bahçesine renk katan narin bir ağaç ise sanki tarihin toz pembe sayfalarında dolaşmanız için sizi içeriye davet ediyor.
Amasra Müzesi'nin binası tıpkı içerisinde barındırdığı eserler gibi bir dönemin tüm sırlarını bünyesinde barından ve zamanın tüm yıpratıcılığına rağmen ayakta kalmayı başarmış bir yapı. Osmanlı döneminde bahriye mektebi olarak kullanılan bina Cumhuriyet döneminin ikinci çeyreğinde ise kentteki tarihi eserleri sergilemek için müze olarak restore edilmiş. Osmanlı döneminin mimari özelliklerine sahip olan bu tarihi yapı, dikdörtgen şeklinde tasarlanarak Küçük Liman'da denize yakın bir alanda konumlandırılmış. (URL,1)
Amasra Müzesi 2014 yılında başlanan ve üç yıl süren yenileme çalışmalarının ardından özgün dokusu korunarak ziyaretçilerine yeniden kapılarını açmıştı. Türkiye'de kültür ve deniz turizminin başladığı ilk yerlerden biri olan Amasra her yıl binlerce yerli ve yabancı turisti ağırlıyor. Kente gelen misafirler Amasra Müzesi'ni ziyaret ederek bu antik kentin binlerce yıllık tarihine uzanıp müzede sergilenen eşsiz eserleri görme fırsatı buluyor.
Amasra Müzesi dört ayrı sergi bölümünden oluşuyor. Müzede hem arkeolojik hem de etnografik eserler yer alıyor. Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma, Bizans, Ceneviz, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait baş döndürücü çok sayıda eser bu müzede sergileniyor. (URL,2) İlk salonda Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait pişmiş toprak, camdan koku ve gözyaşı şişeleri, altın ve bronz süs eşyaları, amforolar ve testiler, bronz heykelcikler, bilezikler, haçlar, silahlar, kandiller ve kaplar ile Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait altın ve bronz sikkeler bulunuyor. İkinci salonda ise Roma İmparatorluk Dönemi’ne ait heykeller sergileniyor. Üçüncü salonda da yine Helenistik, Roma, Bizans ve Ceneviz dönemlerine ait mermer eserler, heykeller, heykel başları, mezar stelleri, altarlar, sütun başlıkları ve kaideler gibi parçalar teşhir ediliyor. Dördüncü salonda Osmanlı dönemine ait, yörenin giyim-kuşam zevkini yansıtan giysiler, gümüş süs eşyaları, yatak ve yastık örtüleri, halılar, keseler, eski duvar saatleri ile eski bir Akdeniz haritası sergileniyor.
Müzenin geniş koridorlarında görkemli Kilise Korkuluk Levhaları ile günümüzde hala Amasra Kalesi'nin surlarında ve kale kapılarının üst kısımlarında görülen ve bir medeniyetin imzası niteliğini taşıyan Ceneviz Armaları sergileniyor.
Amasra Müzesi'nin içerisindeki çoğu eser inşaat kazıları, yol çalışmaları, heyelan ve denizde balıkçıların ağlarına takılmaları sonucu tesadüfen bulunmuş. Bu yüzden müzeye "Tesadüf Eserler Müzesi" de deniyor.
Amasra ya da tarihte bilinen adıyla Sesamos şehri, M.Ö. XII. yüzyıla kadar uzanan çok büyük bir tarihi geçmişe sahip. Müzenin bir bölümünde bu antik kentin tarihi olaylarının kronolojisi takip edilerek hazırlanmış ve oldukça bilgilendirici bir sinevizyon gösterisi de gerçekleştiriliyor. Müzede ayrıca batık gemi canlandırması bulunan bir sergi odası da yer alıyor.
Su Perisi (Nymphe)
Amasra Müzesi'ndeki heykeller salonuna girer girmez uzun zamandır görmeyi planladığımız Su Perisi - Nymphe heykeli ile nihayet tanışmış olduk. Bu heykelin gerçekten büyüleyici bir etkisi olduğunu söylememiz gerekiyor. Büyük bir heyecanla ve merakla uzun bir süre Su Perisi'ni izledik. M.S. 2. yüzyılda hangi heykel sanatçısı tarafından yapıldığını, o dönemde tam olarak nerede konumlandığını ve bu güzel kadın heykeli hakkında o dönemde yaşayanların neler düşündüğünü hayal etmeye çalıştık. Salonda bulunan Roma dönemine ait diğer görkemli heykeller de sanki Su Perisi'nin yüzyıllardır gün yüzüne çıkmak için beklediği o sihirli ışığına kapılmış ve tıpkı bizim gibi hayranlıkla sadece onu izliyor gibiydi. O sırada salonda bulunan bir müze görevlisi Su Perisi'nin bir çeşme olduğunun belirlendiğini ve kadın figürünün sağında yer alan yatay testideki ve onun hemen altında testiyle birleşen dikey sütunun arkasındaki su izlerinin rahatlıkla görülebildiğini söyledi. Sevgili Eşim Özgenaz da çok etkilendiği bu zarif ve güzel heykelin detay fotoğraflarını ve videolarını çekerek Su Perisi ile buluşma anımızı ölümsüzleştirdi.
Heykel, Bedesten bölgesindeki Gymnasium kazı alanında yaklaşık dört metrelik derinlikte bulunmasının ardından koruma altına alınarak Amasra Müzesi'nde sergilenmeye başladı. 1 metre 53 santim boyundaki heykel, çıkarıldığı alandaki havuzdan ve oluşan su tabakasından dolayı 'Su Perisi’ olarak adlandırıldı. Ayrıca yapılan incelemeler sonucunda heykelde 'Aprodithe' tipinin tercih edilmesinin, yapının anıtsallığının da bir göstergesi olduğu ifade edildi. (URL,3)
Yolu Amasra'ya düşenler Amasra Müzesi'ni mutlaka ziyaret etmeli. Bu antik kentin kültürel zenginliğini yansıtan eşsiz eserleri yakından görmeli. Bu güzel tarihi eserleri bizlerle buluşturmak için büyük emek harcayan ve bizleri bilgilendirip bir nevi zaman yolculuğuna çıkaran tüm isimlere ve kurumlara sonsuz teşekkürler.
Ve
Sana da teşekkürler Dünya!
Açıklama:
Nymphe: Nemf, Nimf ya da su perisi olarak tasvir edilen heykel ilhamını Yunan Mitolojisinden alıyor. Yunan panteonunda yer alan tanrı ve tanrıçalar gibi ambrosia ile beslenen bu mitolojik yaratıklar daima genç ve güzel kalmalarıyla tanınıyor. Doğurganlık ve zariflik simgesi olan ambrosia ile beslenen bu canlıların çoğunlukla dere kenarlarında, dağlarda ya da ağaçlık alanlarda yaşadıklarına inanılıyor.
Kaynak:
(URL,1) https://muze.gov.tr/muze-detay?SectionId=AMR01&DistId=MRK
(URL,2) https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/bartin/gezilecekyer/amasra-muzes
(URL,3) https://arkeofili.com/amasrada-bulunan-nymphe-heykeli-aphrodite-ozellikleri-tasiyor/
